از شما سوال می کنیم: آیا بودن بهتر است یا نابودی؟ امید بهتر است یا نا امیدی؟ همواره با بودن و امید می توان ناکامی ها و شکست ها ی گذشته را جبران کرد اما با نابودی همه فرصتها از دست خواهد رفت و راه جبران برای خود انسان بسته خواهد شد. علاوه بر اینکه با رفتن نه تنها مشکلی حل نخواهد شد.بلکه سختی و عذاب دو چندان خواهد گردید.
خود کشی از گناهان بزرگ و حرام است و اگر قبل از این که توفیق توبه واقعی پیدا کند بمیرد به حسب برخی روایات تا وقتی خدا بخواهد در عذاب الهی گرفتار خواهد بود. برای نمونه به دو حدیث اشاره می کنیم .
1- از پیامبر خدا (ص) نقل شده کسی که خودش را خفه کند یا در اتش بسوزاند یا به خودش نیزه ( یا هر وسیله دیگر برنده مانند ان ) بزند در اتش خواهد بود.1
2- امام صادق (ع) می فرماید هر که عمدا خود کشی کند در اتش دوزخ جاودانه خواهد بود2 امام صادق(ع) با استناد به همین آیه مىفرماید: «من قتل نفسه متعمدا فهو فى نار جهنم خالدا فیها قال الله عز وجل: «ولا تقتلوا انفسکم...»: «هر کس عمدا خودکشى کند، براى همیشه در آتش جهنم عذاب خواهد شد»3
3- امام باقر(ع) نیز فرمودهاند: «ان المؤمن یبتلى بکل بلیة و یموت بکل میتة الا انه لایقتل نفسه»: «مؤمن به هر بلایى مبتلا مىشود و با هر نوعى مرگ مىمیرد ولى خودکشى نمىکند»4
4ـ آیا حقیقتاً با خودکشی می توان از مشکلات زندگی رها شد؟
از توجّه به مطالب فوق به راحتی متوجّه می شوید که چنین پنداری ، باطل و از القائات شیطان می باشد. چون فرد خودکشی کننده نه تنها از مشکلی رها نمی شود بلکه بعد از مرگ ، تازه مشکلات اصلی اش آغاز می گردد. چون:
اوّلاً هنگام مرگ ـ که به ظاهر چند ثانیه طول می کشد ـ او را چنان با خشنونت قبض می کنند که تصوّرش نیز از عهده ی قوّه ی خیال ما خارج می باشد. چون چنین شخصی نا امید از رحمت خداست ؛ لذا هنگام مرگ رحمت خدا را نخواهد دید ؛ بلکه با ملائک غضب مواجه خواهد شد.
ثانیاً چون هیچ روشنایی در پیش روی خود نمی دید ، لذا هنگام ورود در برزخ ، در ظلمت خواهد بود ؛ و از این ناحیه فشار قبر عظیمی را احساس خواهد کرد. توجّه شود: مراد از قبر همان برزخ است.
ثالثاً هنگام سوال قبر نه خدایی می شناسد نه پیامبری و نه امامی و نه کتابی. چون کسی که خودکشی می کند ، از همه ی اینها روی گردانده و غیر مومن از دنیا رفته است. لذا از جانب نکیرین (ع) نیز عذاب سختی را تحمّل خواهد نمود.
رابعاً تمام طول برزخ را در عذاب است تا قیامت برپا گردد.
خامساً در محشر نیز در صف مومنان نخواهد بود ؛ و تمام مصائب قیامت را تحمّل خواهد کرد.
سادساً بعد از حساب محشر نیز راهی جهنّم خواهد بود تا روزی که از آنجا نجات یافته به وادی بین بهشت و جهنّم وارد شود. پس آنکه خیال می کند با خودکشی کردن از مشکلات نجات می یابد ، سخت در جهل به سر می برد. مشکلات برای آدمی است ؛ و برای رشد دادن او. لذا فرمود: « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی کَبَدٍ ـــ به یقین ما انسان را در رنج آفریدیم»(البلد:4). اگر بنا بود کسی زجر نبیند آن انبیاء و ائمه (ع) بودند ؛ امّا ملاحظه می فرمایید که سختترین مصائب را ایشان کشیده اند. کیست که چون زینب کبری (س) خروارها مصیبت بر سرش ریخته باشد؟ امّا آن بانوی شگفتی ساز در متن آنها مصائب خردکننده ، با این که نای بلند شدن نداشت ، نماز شبش ترک نشد ؛ اگر چه آن را نشسته خواند.
اولیای خدا مصائب را توجّه خدا به خود می دانند. چون مصائب و سختی ها یا برای رشد دادن است یا برای این است که گناهان انسان پاک گردد یا برای این است که انسان تنبیه شود و توبه کند ؛ « إن البلاء لِلظالم أدب وللمؤمن امتحان و لِلأنبیاء درجه و لأولیاء کرامهٌ ــــ بلا برای ظالم ادب نمودن است ، برای مومن ، امتحان می باشد ، و برای انبیاء درجه و برای اولیاء کرامت است.»5
آیا وجود مشکلاتی از قبیل مشکلاتی که شما دارید، مجوزی برای خودکشی است؟ شما خود به خوبی میدانید افراد بیشماری در دنیا با مشکلاتی بسیار بزرگتر از مشکلات شما زندگی میکنند و هیچ گاه هم به ذهن آنان خطور نکرده که برای رهایی از این مشکلات، خودکشی کنند. برای رهایی از مشکلات باید تلاش کرد و با ارادهای قوی و همتی بلند به جنگ آنان رفت نه آن که به گونهای صورت مسئله را پاک کرد. ممکن است بگویید: «حل برخی از مشکلات من در اختیار خودم نیست. »، پاسخ این است که ما هم قبول داریم که حل برخی از مشکلات انسانها در اختیار خود انسان نیست، اما اولا مگر افراد دیگر در مواجهه با چنین مشکلاتی فورا به سراغ خود کشی میروند؟! و ثانیا، همان طور که میدانید، یکی از عبادات بسیار بزرگ که انسانها با عمل به آن میتوانند به مقامات بلند معنوی و قرب پروردگار نائل آیند، صبر است. در آیات و روایات بسیاری، افراد توصیه به صبر شدهاند. بیان همه آنها در این جا ممکن نیست، فقط از باب نمونه به ذکر فرمایشی از امیر المومنین در نهج البلاغه اکتفا میکنیم. آن حضرت میفرمایند: عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ وَ لَا خَیْرَ فِی جَسَدٍ لَا رَأْسَ مَعَهُ وَ لَا فِی إِیمَانٍ لَا صَبْرَ مَعَهُ ، شما را به صبر توصیه میکنم، همانا صبر نسبت به ایمان، مانند سر است نسبت به بدن. همان طور که بدن بدون سر، ارزشی ندارد، در ایمان بدون صبر هم فایدهای نیست.6 صبر در مشکلات یکی از بزرگترین عبادات است. به این نکته توجه د اشته باشیم که هدف خدا از آفرینش ما انسانها این نبوده که در این دنیا با خوبی و خوشی و بدون کوچکترین مشکلات زندگی کنیم. بلکه هدف این بوده که در این دنیا با بندگی پروردگار و موفقیت در امتحان الهی به کمال واقعی که همان قرب به خداست نائل آییم.
1-( کتاب میزان الحکمه تلیف اقای ری شهری ج 10 ص 4775 )
2-همان
3-(الحر العاملى (الشیخ) محمد بن الحسن، وسایل الشیعه، ج 19، بیروت، داراحیاء التراث العربى، باب تحریم قتل الانسان نفسه، ص 13، ح 2 و 3).
4-(همان).
5-(مستدرک الوسائل ـ ج3ـ ص438) ؛
6-(نهجالبلاغة ص : 482، حکمت 82).